Columbus heeft Amerika ontdekt.
Dat weet ik. Dat was in 1492. Dat leerden we op de lagere school.
Maar werd hij daar niet opgewacht door een groepje mensen?
Ja, door indianen.
Maar als er al indianen woonden dan kun je Columbus toch niet de ontdekker van Amerika noemen?
Nee, daar heb je wel een punt.
En Indianen zijn mensen uit Indië. Wat deden die Indiërs in Amerika?
Misschien waren ze ambitieus? Zijn ze er naartoe gegaan om ontdekt te worden?
Maar dan was Columbus niet de ontdekker van Amerika. Dan waren dat de Indiërs.
Misschien had Columbus teveel gedronken? Als je maanden op zo’n schip zit dan hou je dat niet vol zonder drank. Misschien was hij zijn richtingsgevoel kwijt en wist hij niet meer waar hij was? En ging hij er daarom vanuit dat hij in Indië was? En noemde hij de inwoners daarom indianen?
Dat lijkt me onwaarschijnlijk. Indianen dragen veren op hun hoofd. Ze jagen en schieten met pijl en boog. En ze roken de vredespijp. Die lijken in niks op Indiërs. Die dragen een tulband en zijn vegetariër. Zelfs als je volstrekt dronken bent moet je dat onderscheid nog wel kunnen maken.
Oké, daar komen we niet uit. Maar wanneer ben je eigenlijk een ontdekker?
Je bent ontdekker als je ergens als eerste komt. Niet als je ergens komt waar al mensen wonen. Dan ben je een toerist. Zo heb ik zelf vier jaar geleden Ruoms in Frankrijk ontdekt. Een gezellig plaatje met veel terrassen. Maar die zaten stampensvol dus dan kan ik niet gaan zeggen dat ik de ontdekker van Ruoms ben. Ik was een toerist die een persoonlijke ontdekking deed. Leuk voor mij. Maar niet iets om nou gelijk voor iedereen in de geschiedenisboekjes te zetten.
Dus volgens jou was Columbus gewoon een toerist?
Strikt genomen wel. Als ze hem een eervolle vermelding in de TUI-reisgids hadden gegeven dan had ik daar wel vrede mee kunnen hebben. Wat extra airmiles. Een uurtje taxfree winkelen. Maar het nadeel van ontdekkers is dat ze zich altijd meteen ontdekker noemen. Probeer daar maar eens iets tegenin te brengen. Dat lukt alleen als je er zelf bij was. Of als je geschiedenis hebt gestudeerd.
Maar je gaat toch geen geschiedenis studeren om alle verhalen die je hoort te checken? Dat is toch niet te doen?
Nee, dan word je gek. Los daarvan. Geschiedenis is gebaseerd op overleveringen. Verhalen die mensen aan elkaar doorvertellen. En daar zit hem het gevaar. Niet alleen Columbus was een drinker. Vanaf de prille oudheid wordt er al alcohol gestookt. Dat maakt overleveringen een stuk minder geloofwaardig. Eigenlijk moet je ze allemaal met een korrel zout nemen.
En de bijbel? Zou dat verhaal kloppen?
Dat is van hetzelfde laken een pak. Alleen ligt het wat gevoeliger. We leven in een christelijke cultuur. Onze hele maatschappij is erop geënt. Maar verhalen over een onbevlekte zwangerschap, een man die over het water liep, manna dat uit de lucht regende. Ik zat wel op de zondagschool maar toch heb ik mijn twijfels. En ook hier weer die rode draad. Alcohol. Jezus veranderde water in wijn en hij bleef maar doorschenken uit een karaf die nooit leeg raakte. Verhalen worden onder invloed van alcohol altijd stevig overdreven. Zeker als er onbegrensd wordt door geschonken. Maar daarom heet het ook een geloof, hè? Gelovigen zijn gelukkig wel realisten.
Maar kun je historische verhalen dan wel voor waar aannemen?
Sinds de mens alcohol is gaan drinken eigenlijk niet meer. En dat was al kort nadat Eva een hap uit die appel nam. Toen stond Adam achter een bessenstruik al jenever te stoken. Verhalen zijn maar verhalen. Onder het genot van een drankje kleurt iedereen ze naar zijn eigen voorkeur en vervolgens moeten wij die op school allemaal uit ons hoofd leren. Omdat geschiedenisleraren nu eenmaal ook een baan moeten hebben.
Dus overleveringen? Neem ze met een korreltje zout?
Zeker. Maar geneer je niet en drink zelf regelmatig ook een biertje. Het maakt het leven een stuk vrolijker en het kleurt je eigen verhaal. Dan kan er over honderd jaar weer iemand op jouw gekleurde overlevering afstuderen.
Comments